De Commissie ‘Versnelling Maatschappelijk Belangrijke Investeringsprojecten’ van het Vlaams parlement nodigde begin deze week prof. Chris Backes uit Nederland uit. Die maakte een vergelijkende studie over besluitvormingsprocessen in een aantal EU-lidstaten. De discussie over te lang aanslepende procedures speelt immers niet alleen in Vlaanderen of Nederland, maar in heel Europa.
Eén van de voornaamste bevindingen van de professor is dat ruime en grondige participatie aan het begin van een proces een must is. Door burgers, verenigingen en belangengroepen bij de start van een proces de kans te geven eigen voorstellen of alternatieven te formuleren, ontstaat een maatschappelijk debat en kan de basis gelegd worden voor een breder draagvlak voor moeilijke ingrepen. Dit vraagt een neutrale communicatie en een onafhankelijk procesmanagement, los van het bevoegd gezag. Een brede participatie in een open proces kost weliswaar veel tijd en is intensief, maar is wel bepalend voor het vlotte verloop van de rest van het proces. De tijd die extra geïnvesteerd moeten worden in de conceptfase van een project, wordt zo in de uitvoeringsfase terugverdiend.
Wat de juridische kant van de zaak betreft, pleitte de professor ervoor om administratieve rechtbanken meer bevoegdheden te geven. Bij ons kan de Raad van State een beslissing enkel schorsen of vernietigen. In Duitsland kan een administratieve rechter ook feitelijke maatregelen opleggen (bv. een geluidsmuur bouwen) of de rechtszaak tijdelijk opschorten om een administratieve procedurefout recht te zetten. Zo kan voorkomen worden dat een procedure helemaal opnieuw van voor af aan moet overgedaan worden, terwijl derden toch hun rechten kunnen laten gelden.