Dit stuk verscheen eerder in De Morgen (12 mei 2022)
Het is een ongemakkelijke waarheid: met de ontsporende gevolgen van de klimaatontwrichting komt er veel miserie op ons af. De overstromingen in Wallonië van vorig jaar waren een voorproefje. Maar er komt nog meer: voedseltekorten, waterschaarste, stroompieken, een totale revolutie op de jobmarkt, een biodiversiteitscrisis en stijgende klimaatkosten die iedereen in zijn portefeuille zal voelen. Dat zorgt voor stijgende onrust in de samenleving. Het besef groeit dat onze manier van leven, wonen en produceren grondig zal moeten veranderen, en snel.
In schril contrast daarmee staat de haast stoïcijnse houding van het politieke bestel. Ondanks de alarmerende klimaatrapporten blijven sterke klimaatmaatregelen achterwege. Uit vrees voor de kiezer maken beleidsmakers de burger en de grote industriële spelers wijs dat het allemaal niet te veel inspanningen zal vergen. Zowat iedereen begint te beseffen dat dat valse beloftes zijn. De kosten van nu niets te doen zullen onverantwoord veel hoger zijn.
Dat wekt frustratie. Toch is de suggestie die Aaron Van Poecke (De Morgen, 11 mei 2022) naar voren schuift onjuist. Hij stelt zich de vraag of de milieu- en klimaatbeweging geweld moet blijven afzweren vanuit een moreel pacifisme. Het antwoord is kort en duidelijk: ja. Als milieu- en klimaatbeweging beschikken we over een diversiteit aan actietechnieken: petities, betogingen, campagnes en soms ook burgerlijke ongehoorzaamheid (denk maar aan het blokkeren van een levering illegaal gekapt tropisch hout bijvoorbeeld). Toch is geweld een duidelijke grens die niet overschreden mag worden.
Een democratisch proces verloopt nu eenmaal met horten en stoten en is nooit perfect. Maar pioniers en vooruitziende politici trekken anderen mee.
Samen de uitweg vinden
Als Bond Beter Leefmilieu kiezen we ervoor om altijd het gesprek aan te gaan. Met beleidsmakers, bedrijven, vakbonden en actiegroepen. Ook – en vooral – als we het niet met hen eens zijn. We moeten allemaal samen de juiste uitweg vinden. Denk aan een plan richting klimaatneutraliteit voor bedrijven, of een versnelling van de renovaties van onze woningen. Levert dat gesprek altijd voldoende op? Nee. Een democratisch proces verloopt nu eenmaal met horten en stoten en is nooit perfect. Maar pioniers en vooruitziende politici trekken anderen mee.
Even heilloos als de suggestie van geweld, zijn de uitspraken van Bart De Wever die zich op Twitter haastte om het hele opiniestuk van Van Poecke weg te zetten als “het onvermijdelijke gevolg van het heersende doemdenken inzake klimaat”. Daarmee miskent hij de ernst van de situatie en gebruikt hij de discussie over actiemethodes als een bliksemafleider om het niet over de oorzaak van die maatschappelijke frustraties te hebben. Laat staan om die weg te nemen door er een antwoord op te formuleren.
Het is aan politici om te vermijden dat mensen moedeloos worden. Om een duidelijk pad uit te stippelen richting klimaatneutrale samenleving. Om beargumenteerde beslissingen te durven nemen, ook als het geen electorale cashcows zijn. Op de pianisten schieten is daarbij al te gemakkelijk. Het klimaatprobleem, of de onvrede over het beleid, gaat daarmee niet weg.
