Eind oktober zette minister Demir het licht op groen voor de ontbossing van 55ha bos op de plek waar Ineos de komende jaren twee nieuwe fabrieken wil bouwen. BBL en andere milieuorganisaties tekenden meermaals protest aan. Onze kritiek blijkt terecht, zo oordeelt de Raad van Vergunningsbetwistingen nu. In een spoedarrest schorst de Raad de vergunningsbeslissing van de minister. Resultaat: Ineos moet z’n huiswerk opnieuw maken en verliest veel tijd.
Wat voorafging
Ineos besloot halverwege 2019 om de vergunningsaanvraag voor de bouw van twee nieuwe fabrieken op te splitsen in verschillende stukjes. Het diende eerst een aanvraag in voor de ontbossing, alvorens de milieueffecten van het volledige project in kaart te brengen. Zo’n volledig beeld is echter noodzakelijk om een juiste beoordeling te maken van de impact op milieu en klimaat. Daarom dienden tal van milieuorganisaties bezwaar en beroep in tegen deze aanpak.
Een jaar later besloot het bedrijf om de ontbossingsaanvraag te wijzigen, echter zonder dat ze fundamentele wijzigingen doorvoerden of bijkomende informatie gaven. Pro forma dus. Intussen had Ineos een procedure opgestart voor een milieueffectenrapport voor het volledige project, inclusief de bouw van de fabrieken. Daarmee leek het bedrijf op twee paarden te wedden: een in stukjes gesneden aanvraag en een aanvraag voor het volledige project.
Die aanpak geeft de geloofwaardigheid van het bedrijf een knauw. Toch kreeg Ineos een voorwaardelijk positief advies van de overheid, en verleende minister Demir een vergunning om het bos te kappen.
Rechter geeft milieu-ngo’s gelijk
Daar hebben veertien milieuorganisaties (waaronder BBL) een stokje voor gestoken: we vroegen op 6 november aan de Raad voor Vergunningsbetwistingen om de beslissing van de minister te schorsen én te vernietigen.
Het spoedarrest van 13 november geeft ons over de hele lijn gelijk. Het milieueffectenrapport bevat “geen voldoende globale beoordeling van de milieueffecten.” Ze schorst de beslissing, maar dit betekent nog niet dat ze is vernietigd. Daar gaat de Raad zich nu over bezinnen. De voorzitter van de Raad zegt in De Standaard dat de gemiddelde doorlooptijd ongeveer 15 maand bedraagt, heel wat meer dan de 6 maand waar Ineos zelf op hoopt.
Anders en beter
Dit is een uitstekende beslissing, niet alleen voor dit dossier, maar ook als precedent voor de toekomst. Dankzij de waakzaamheid van het middenveld en de rechterlijke macht is de kans groter dat de regels in de toekomst nauwgezetter gevolgd worden. De kans dat Ineos verder inzet op deze weg is klein, gelet op de lange duur van het proces. We verwachten dat het bedrijf vanaf nu gewoon werk maakt van een milieueffectenrapport van het volledige project, zoals het hoort.
Nieuwe fabrieken zijn enkel mogelijk wanneer ze passen in een transitieplan richting koolstofneutraliteit. Ineos heeft geen engagement richting klimaatneutraliteit. Het is aan het bedrijf en onze regering om ervoor te zorgen dat dit verandert.
