De Arbeiderspers (2021)

De sneeuwpanter - Sylvain Tesson

De Arbeiderspers (2021)

Johan Van den Broek verliest zich graag in boeken, en stapelt die liefst zo hoog mogelijk. Hij houdt van de natuur en is, zoals elk weldenkend mens, bezorgd om zijn omgeving. Hij is wetenschapper (bioloog), milieukundige en ruimtelijk planner. Hij werkt ruim 35 jaar in de Vlaamse natuur- en milieuwereld. Daarnaast werkte hij ook als freelance auteur voor diverse uitgeverijen en voor Argus (voorheen Stichting Leefmilieu). Regelmatig bespreekt hij een boek voor Bond Beter Leefmilieu.

Eenzaam op grote hoogte, in bittere kou

Sylvain Tesson en Paolo Cognetti hebben allerlei zaken gemeenschappelijk. Beiden kijken uit naar een sneeuwpanter, beiden trekken ze daarvoor naar de Tibetaanse Hoogvlakte, beiden schrijven ze een boek van ongeveer 150 pagina’s. Ook lieten ze zich allebei inspireren door het boek van Peter Matthiessen, de Sneeuwluipaard, en allebei gebruiken ze eenvoudige, gelijkaardige schetsen van een (deel) van de omgeving. Tot slot: bij beiden speelt, net als bij hun inspirator Peter Matthiessen, de absolute drang om een sneeuwpanter te zien.

Voorkeur tussen beiden? Verblijven, je verplaatsen met een dier of voertuig, wandelen, klauteren tussen 3 000 en 5 000 m hoogte is niet voor iedereen weggelegd. Cognetti zeurt iets te nadrukkelijk over zijn eigen lichamelijke ongemakken, maar Tesson brengt vooral veel meer diepgang. Het boek is inmiddels een enorm literair succes, de vertaalrechten werden wereldwijd verkocht en volgens de uitgever (Nederlandse versie 2021) werden in Frankrijk al meer dan 400 000 exemplaren verkocht.

Tesson is een verademing, een Franse avonturier die de halve wereldbol bereisde, tot hij van een dak viel en vele botten brak. Toen een gelauwerd fotograaf, Munier, hem vroeg om mee naar de sneeuwpanter te gaan kijken, aarzelde hij niet. Met vier op pad, eenzaam op grote hoogte in bittere kou.

Een gids neemt een wetenschapper en een schrijver mee in de Zone. En daarna volgen gedachten.

Speeltuin Himalaya

Tesson is geograaf, de Himalaya is een speeltuin voor hem. Z'n beschrijvingen zijn weergaloos, en toch zijn ze ook maar een opstapje. Leven is veel meer dan kijken en woorden neerschrijven. Munier, een fotograaf, leert hem intenser kijken. Bovendien is op grote hoogte en bij min dertig  uren stilliggen om een dier te bekijken, of beter, wachten tot het zich misschien laat zien, een harde confrontatie met je eigen lichaam en geest. Twijfel niet, soms is hij geestig. Ze gaan met vier op pad, Munier, zijn verloofde Marie (maakt dierendocumentaires), Léo (medewerker van Munier, met passie voor filosofie) en Tesson. Tesson noemt hen “de Bende van Vier”. Soms doet het wat denken aan één van de meesterwerken van  Andrei Tarkovski (Russisch cineast) namelijk Stalker. Een gids neemt een wetenschapper en een schrijver mee in de Zone. En daarna volgen gedachten.

Tessons beschrijvingen zijn weergaloos, zijn mijmeringen indringend.

Tussen maatschappelijke vragen en spiritualiteit

Zijn gedachten kunnen in twee groepen gebundeld worden. Ten eerste ventileert hij zijn standpunt over “de mensheid”. Hij plaatst de mens tegenover de natuur, de mens domineert onterecht, onderdrukt, bepaalt, dumpt zijn afvalstoffen als de aarde vol is in de ruimte, onderdrukt de natuur, gaat op hoopjes wonen in steden, herleidt de wereld tot files en obesitas, enz. Kortom, we zijn met te veel en we willen te veel.

De andere groep zijn levensvragen. Voortdurend grijpt hij naar het Taoïsme, hij bevraagt zich, vraagt zich af of er ook andere krachten zijn, koppelt spiritualiteit aan omgeving, ondergaat het harde klimaat. Hij maakt ook intellectuele uitstapjes naar schilderkunst, muziek, literatuur, Boeddha, Krishna en veel meer.

En de sneeuwpanter? Het geduld van de lezer wordt rijkelijk beloond. En Tesson? Hij geniet van de Oosterse filosofieën die zijn ontkiemd in het Tibetaanse Hoogland. Het uitblijven van dingen leert je de ijdelheid ervan te zien, of nog: leer succes en falen op dezelfde wijze te ervaren. Wijs. Tessons beschrijvingen zijn weergaloos, zijn mijmeringen indringend.

BBL's boekentips