Foto: Unsplash

Tijd dringt voor een nieuw landbouwbeleid

Foto: Unsplash

Nog één jaar rest onze politici om een nieuw landbouwbeleid vorm te geven. In 2020 moeten de lopende onderhandelingen uitmonden in een nieuw wetgevend kader dat van start gaat in 2021. Dit akkoord legt het pad van onze landbouw vast tot 2027. Een drastische wijziging in beleid is nodig. Zowel voor het beschermen van ons klimaat als onze biodiversiteit is dit de hervorming van de laatste kans. WWF, Greenpeace, Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu sloegen de handen in elkaar en leggen vier eisen op tafel.

GLB in een notendop

Het Gemeenschappelijk landbouwbeleid of GLB is de enige bevoegdheid die volledig bij Europa ligt. Zowel het uittekenen van het beleid, het vastleggen van de doelstellingen en het verdelen van de subsidies. Voor België gaat het om zo’n 700 miljoen euro te besteden belastinggeld per jaar. Dit geld gaat momenteel voornamelijk naar het ondersteunen van intensieve dierlijke landbouwpraktijken die schadelijk zijn voor onze gezondheid en milieu. Dit systeem maakt de omslag naar een duurzaam voedingssysteem onmogelijk. Het huidige hervormingsproces is de kans om ons landbouwbeleid rechtvaardiger, duurzamer en coherenter te maken. Om deze doelstellingen te realiseren schuiven we als milieubeweging vier aanbevelingen naar voor:

1. Voorzie financiële middelen om effectieve resultaten te behalen voor de natuur

Europa verplicht om milieuzorg op te nemen in alle beleidsdomeinen. Landbouw is het domein bij uitstek waarbij aandacht voor het milieu belangrijk is. Dit nieuwe landbouwbeleid moet de subsidies zodanig vormgeven dat enkel bedrijven met een positieve bijdrage aan milieu- en klimaatdoelen ondersteuning krijgen. Landbouwers die meer dan wettelijk bepaald zorgen voor positieve effecten moeten daarvoor aangemoedigd worden met een financiële beloning. 

2. Stop subsidies die nadelige effecten hebben op milieu en klimaat

Het gros van de landbouwsubsidies stroomt momenteel naar de industriële veeteelt. Hiermee ondersteunen we een sector die een nadelige impact heeft op het klimaat, gezondheid en tal van milieufactoren. Vooral de zoogkoeienpremie is een doorn in het oog van de milieubeweging. Elk rundveehouder krijgt per dier een premie van de overheid. Deze regeling zorgt voor een structureel overaanbod. Zo hebben we een beleid dat zowel het milieu als de economische doelstellingen van de sector ondergraaft. Deze premies kunnen omgebogen worden naar effectieve milieu- en klimaatmaatregelen. Zoals het vergoeden van landbouwers die via extensieve veeteelt waardevol grasland in stand houden. 

3. Pas de milieuwetgeving consequent toe binnen de randvoorwaarden van het GLB

Elk bedrijf dat subsidies ontvangt binnen het GLB moet voldoen aan de geldende wetgeving rond milieu, volksgezondheid en dierenwelzijn. Zo mogen landbouwbedrijven bijvoorbeeld geen natuurlijke elementen uit het landschap verwijderen, moeten ze bemesten of sproeien binnen de reglementaire afstand van waterlopen houden en goede landbouwpraktijken toepassen om erosie tegen te gaan. Hoewel dit logisch klinkt blijft onze basis milieukwaliteit erop achteruitgaan. Al te vaak wordt de basiswetgeving niet gerespecteerd of is ze te zwak. Daarom vragen we om deze randvoorwaarden te verstrengen en doeltreffender te maken. 

4. Verbeter het bestuur en de prestaties van het GLB

Met een looptijd tot 2027 is het GLB een essentieel beleidsinstrument om de klimaatdoelstellingen tegen 2030 te realiseren. Intensieve landbouw is dan wel een deel van het klimaatprobleem, met duurzame landbouw en zijn potentieel tot koolstofopslag in de bodem is het op zijn beurt een belangrijk deel van de oplossing. Een omslag in beleid is meer dan ooit nodig.  De link met klimaatbeleid moet men bij elke GLB maatregel maken. Dit moet uitmonden in een GLB waarbij de geleverde inspanningen reële resultaten opleveren voor milieu en klimaat. Tot op vandaag is dit veel te weinig het geval. Vergroeningsmaatregelen zoals men ze nu toepast binnen het GLB verbeteren weinig of niets aan onze milieukwaliteit. We vragen correct gedefinieerde doelen die in de loop van de beleidsperiode ook opgevolgd worden aan de hand van sterke indicatoren en gefundeerde gegevens. Hierdoor kan het beleid efficiënt bijgestuurd worden indien nodig. 

Landbouw WWF

Meer over Landbouw