Shoppingcentra buiten de stad: een voorbijgestreefd concept. De trend van de toekomst is het binnenstedelijk winkelen.
Interregionaal Platform voor Duurzaam Economisch Beleid eist een visie op lange termijn
Het Interregionaal Platform voor Duurzaam Economisch Beleid wordt opgericht in april 2010 naar aanleiding van verschillende prestigeprojecten in het Brussels Gewest en in de Vlaamse randrond Brussel. Hierbij is duidelijk sprake van een opbod tussen verschillende commerciële complexen en dit zonder het minste interregionaal overleg.
Het Interregionaal Platform bestaat momenteel uit Bond Beter Leefmilieu, Bral (Brusselse Raad voor het Leefmilieu), IEB (Inter- Environnement Bruxelles), Fédération Nationale des Unions de Classes Moyennes (FNUCM), ACV regio Halle – Vilvoorde, ACV-CSC regio Brussel, ACW Brussel – Halle – Vilvoorde en UNIZO regio Vlaams – Brabant & Brussel. Het platform is uniek omdat het milieuverenigingen, vakbonden en zelfstandigenorganisaties samenbrengt die over de gewestgrenzen heen samenspannen.
Het Platform werkt vanuit de zorg voor zowel de stedelijke ontwikkeling van het Brussels Gewest als voor de ontwikkeling van de Vlaamse rand rond Brussel.
Het Platform verwacht van de Vlaamse en Brusselse overheden een consistent en overlegd beleid voor de duurzame ontwikkeling van deze regio. De vele voorliggende prestigeprojecten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en in de Vlaamse rand rond Brussel maken zo’n overleg absoluut noodzakelijk.
Geen race om de eerste steenlegging, maar intergewestelijke coherentie
Tijdens een studiedag op 5 mei 2011 presenteert het platform een update van de verschillende projecten die in de regio hangende zijn en die samen 273.449m² bijkomende shoppingoppervlakte voorzien.
Al deze projecten bevinden zich in het noorden van Brussel of in het direct aangrenzende gebied (in een straal van maximum 4km van elkaar verwijderd).
Het is absurd te denken dat alle projecten zich kunnen realiseren en dus is er een nooit geziene race aan de gang om de eerste te zijn. Bovendien zijn deze projecten in tegenstrijd met de verklaringen die Brusselse en Vlaams politici in verband met de versterking en de herwaardering van bestaande handelskernen, de gemengdheid van de stedelijke centra en wijken, tot op heden afgelegd hebben.
Het platform stelt dat een eerste concreet werkterrein de redactie is van een gemeenschappelijk luik in de Vlaamse Winkelnota en in de vervolgstudie op het Schema voor de Handelsontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, twee recente, gelijkaardige maar niet op elkaar afgestemde beleidsinstrumenten in Vlaanderen en in Brussel
Versterking van levendige, bloeiende en dynamische centra
Het platform is niet de enige die twijfelt aan de meerwaarde van megalomane perifere shoppingprojecten . Ook grote bouwpromotoren stellen zich vragen bij die veelgroei aan projecten en bij deze perifere, ruimtebehoevende ontwikkelingen. Zij kiezen vandaag meer en meer voor de binnenstedelijke versterking. In de stedelijke centra is nog veel handelsruimte beschikbaar en dus onderbenut. Economische activiteiten moeten ook oordeelkundig vermengd worden met wonen, werken, winkelen en recreatie. Zo krijg je levendige buurten, verminder je verplaatsingen, verhoog je de sociale samenhang en zorg je voor een betere lokale verankering van de economische activiteiten.
In de stedelijke centra is ruimte genoeg voor projecten op menselijke schaal en de herwaardering van buurtwinkels in de handelswijken (kruideniers, bakkers, boekhandel, cafés, kappers, apothekers,…). Kleinschalige projecten hebben samen een belangrijke economische meerwaarde. Meer gemengdheid in het centrum leidt ook tot een betere verdichting, waardoor verplaatsingen met het openbaar vervoer ook aantrekkelijker en makkelijk worden en het gebruik van de auto kan verminderen.
Tijdens de studiedag stelt het Platform diverse binnenstedelijke succesvolle commerciële ontwikkelingen in Brussel en in andere steden voor. Hieruit blijkt dat er wel degelijk alternatieven bestaan voor deze megalomane shoppingcentra die, zo bevestigen academici en experts, niet leiden tot een zinloze politieke concurrentieslag en een verzwakking van het bestaande handelsaanbod.
Het is tijd dat de Brusselse en Vlaamse overhedende daad bij het woord voegen en de engagementen van hun eigen beleidsnota’s aangaande de toekomstige commerciële ontwikkelingen in de praktijk omzetten. Het moment is aangebroken om de achterhaalde politiek van megalomane perifere shoppingscentra stop te zetten.