Onlangs publiceerde Natuurpunt haar ‘betonrapport’. Daarin kan je per gemeente nalezen hoeveel open ruimte er de afgelopen jaren ingenomen is voor nieuwe bebouwing. Het slechte nieuws: de meeste gemeenten springen nog steeds erg kwistig om met open ruimte. Het goede nieuws: in een veertigtal gemeenten wordt vandaag al gebouwd zonder dat open ruimte wordt ingepalmd. Een voorbeeld voor de rest.
Betonstop brengt op
In Vlaanderen wordt elke dag 6 hectare open ruimte ingenomen door bebouwing. Met het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen wil de Vlaamse regering die ruimte-inname tegen 2025 halveren tot 3 hectare per dag. Tegen 2040 moet er dan een volledige betonstop komen. Dat is onder meer nodig om waterbeheer meer ruimte te geven en overstromingen tegen te gaan, maar ook om dure investeringen in aanleg en onderhoud van wegen of rioleringen te beperken. Met een betonstop kunnen die overheidsuitgaven met liefst 4 miljard euro verlaagd worden. Het brengt dus op.
Werk aan de winkel
Maar er is nog werk aan de winkel, blijkt uit de cijfers van het betonrapport van Natuurpunt. De meeste Vlaamse gemeenten springen nog steeds heel kwistig om met open ruimte en laten de betonmolens stevig draaien. Zij moeten hun beleid op vlak van ruimtelijke ordening bijsturen om de doelstellingen uit het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen te halen. Ondanks trends op de woningmarkt (zoals een groter aandeel appartementen, groepswoningbouw en kleinere woningen voor kleiner wordende gezinnen) nemen we almaar meer ruimte in. De Vlaamse leefdichtheid daalde de afgelopen dertig jaar van 36 naar 25 inwoners per hectare. Terwijl we dichter bij elkaar zouden moeten wonen, doen we het tegenovergestelde.
Gelukkig zijn er een veertigtal gemeenten in Vlaanderen die wel al volop werk maken van de betonstop. In deze gemeenten wordt gebouwd zonder dat open ruimte wordt ingepalmd. Zij zetten in op verdichting: bouwen in de stads- en dorpscentra, zodat open ruimte aan de rand gespaard wordt voor natuur en landbouw.
#natuurdichtbijmij
De betonstop is een opdracht voor elke gemeente, of het nu om een grote centrumstad of een kleine landelijke gemeente gaat. Met het cijfermateriaal uit het betonrapport kunnen de nieuwe gemeentebesturen aan de slag en afwegingen maken voor een duurzame en leefbare ruimtelijke ordening. Om de nieuwe besturen aan te porren dat ook te doen, startten Natuurpunt, Velt en BOS+ de actie #natuurdichtbijmij. Bedoeling is om op sociale media een natuurlandschap met emoji’s te posten voor lokale politici. Want een goede ruimtelijke ordening is een thema dat bovenaan de politieke agenda van elk nieuw gemeentebestuur hoort.
