De Europese Commissie zet het licht op groen voor het Belgisch capaciteitsmechanisme (CRM). Greenpeace en Bond Beter Leefmilieu (BBL) betreuren dat er ook subsidies zullen gaan naar fossiele capaciteit, maar willen de bladzijde omdraaien en zich inzetten om de alternatieven voor fossiele centrales zo snel mogelijk te ontwikkelen. Hoe sneller alternatieven als wind- en zonne-energie worden uitgebouwd, hoe minder uren fossiele centrales moeten draaien en hoe sneller de kolencentrales in Europa gesloten kunnen worden.
Het CRM is een technologieneutraal steunmechanisme voor de energiesector om de bevoorradingszekerheid te garanderen. Greenpeace en BBL blijven bij hun eerder geuite bezwaren, maar erkennen vandaag dat het CRM niet meer tegen te houden valt. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt in de eerste plaats bij de gewesten, die te weinig vooruitgang hebben geboekt op de sturing van de elektriciteitsvraag, onshore wind en de vergunningen voor de versterking van ons elektriciteitsnet naar de kust toe (Ventilus, Boucle du Hainaut) om zo de bestaande offshore wind te verdubbelen.
Bladzijde omdraaien: vol gaan voor 100% hernieuwbaar
“Er is nu vooral nood aan een positief energieproject voor ons land”, zegt Jan Vande Putte, energie-expert bij Greenpeace België. “De kansen liggen wijd open: de Adequacy & Flexibility studie die Elia vorige maand publiceerde, schuift een combinatie van slimme vraagsturing, elektrificatie van warmte en transport, en hernieuwbare energie naar voor om onze bevoorrading te verzekeren.” Bovendien werkt Elia aan een energieplan voor een betrouwbaar hernieuwbaar energiesysteem tegen 2050, op basis van vraagsturing en interconnectie.
Engie publiceerde vorig jaar zelf een energiescenario met een sterke groei van hernieuwbare energie tot 66% tegen 2030. Dit scenario verschilt niet zo veel van een scenario dat Greenpeace en BBL publiceerden in 2016. “Het komt er nu op aan al die krachten te bundelen om de omslag naar 100% hernieuwbaar in te zetten en zo de CO2-uitstoot op een duurzame manier drastisch te doen dalen”, zegt Erwin Cornelis van Bond Beter Leefmilieu.
Ook vanuit de chemiesector in Antwerpen komen er positieve signalen. BASF kondigde in juni aan dat het zich inkoopt in het grootste nog te ontwikkelen offshore-windpark ter wereld. De windmolens moeten onder meer de fabriek in Antwerpen van groene stroom voorzien. Er wordt bij BASF tegelijk ingezet op de elektrificatie van productieprocessen.
“Nu er een fundamentele verschuiving in de richting van een hernieuwbaar energiesysteem plaatsvindt bij de grote industriële spelers, is het belangrijk dat milieu-organisaties en het bedrijfsleven zoeken naar punten van overeenstemming”, zegt Cornelis. “De urgentie van de klimaatcrisis noodzaakt iedereen om elke opportuniteit tot duurzame CO2-besparing te grijpen.”
Kernenergie de facto verleden tijd
Wie nog geloofde in het verlengen van enkele kerncentrales om gascentrales te vermijden, is intussen ingehaald door de werkelijkheid. Niet alleen zijn de kerncentrales te onbetrouwbaar, een verlenging is ook praktisch niet meer haalbaar. Er moet een publieke consultatie komen, een beslissing over de investeringen om de veiligheidsnormen van de meest recente kerncentrales te halen, en vervolgens moeten die werken nog allemaal uitgevoerd worden vooraleer de verlenging kan ingaan.
“Eigenlijk spelen de kerncentrales al niet meer mee sinds de vorige regering in 2015 de kernuitstap tegen 2025 herbevestigde”, concludeert Vande Putte. “Engie heeft dan ook de bladzijde definitief omgedraaid, zoals CEO Thierry Saegeman het ondubbelzinnig stelde in de Kamer. Wij roepen iedereen op hun voorbeeld te volgen: ontwaak uit de nucleaire waanbeelden en ga aan de slag voor 100% hernieuwbaar.”
