Uit een nieuw onderzoek in zestien Europese regio’s blijkt dat kleine bossen belangrijker zijn dan gedacht. In vergelijking met grotere bossen slaan ze per vierkante meter meer koolstof op in de bodem en bevatten ze meer voedsel voor wilde dieren. De resultaten zijn erg relevant voor ons versnipperde Vlaanderen, waar we veel van die kleine bosrestanten hebben. Kleine bosjes kunnen een goed vertrekpunt zijn voor bosuitbreiding, natuurverbinding of gevarieerde landbouwlandschappen.
Lessen voor Vlaanderen
De onderzoekers, waaronder een team van de Universiteit Gent, bestudeerden 224 bosjes die kleiner zijn dan een voetbalveld. Dat gebeurde onder meer in België, Frankrijk, Duitsland en Zweden. De focus van het onderzoek lag op kleine bosjes in landbouwgebieden.
Kleine bossen bevatten weliswaar minder biodiversiteit dan hun grote broers, maar ze functioneren wel efficiënter. Zo slaan ze verhoudingsgewijs bijvoorbeeld meer koolstof op in de bodem, waardoor meer broeikasgassen uit de lucht worden gehaald. Ook bevatten ze meer voedselbronnen voor wild. De verklaring staat niet vast, maar waarschijnlijk heeft het te maken met het feit dat kleine bossen in verhouding meer randen hebben. Hierdoor krijgen ze meer zon en groeien bomen en planten er sneller. Reeën profiteren daarvan, ze vinden relatief meer voedsel in die kleine snippers bos. Ook is een klein bos bijvoorbeeld een overwinteringshabitat voor kevers en spinnen, die hun voedsel vinden in het omringende landbouwgebied.
Vertrekpunt voor beleid
De kleine bosjes zijn interessant voor een overheid die het bosbestand wil uitbreiden, wat de Vlaamse regering wil doen. Er is immers weinig plaats beschikbaar voor nieuwe bossen in het kleine, volgebouwde Vlaanderen. Bosfragmenten kunnen dan een logisch vertrekpunt zijn voor bosuitbreiding. Of ze kunnen een onderdeel zijn van een natuurlijke verbinding met andere bos- en natuurgebieden.
Ook voor het landbouwlandschap kunnen deze postzegelbosjes een meerwaarde bieden. In een landschap waar landbouw en bosjes beide naast elkaar voorkomen, vormen ze een geheel en kunnen ze elkaar versterken. Zo kunnen de bosjes zorgen voor een betere bestuiving van gewassen door wilde insecten en bijdragen aan een meer natuurlijke waterzuivering.
