Foto CC Anna Jimenez Calaf

Factcheck: schaden windturbines de gezondheid?

Foto CC Anna Jimenez Calaf

In een brief aan alle gemeentebesturen in Vlaanderen beweert de organisatie Leefbare Energie Vlaanderen dat windturbines slecht zijn voor de gezondheid van omwonenden. Leefbare Energie Vlaanderen is naar eigen zeggen gekant tegen ‘de overrompeling van Vlaanderen met 'pop-upwindparken’. Een van de argumenten die ze daarbij aanhalen is dat windmolens zodanig veel lawaai maken dat ze schadelijk zijn voor de gezondheid. Is daar iets van aan? Bond Beter Leefmilieu checkt de feiten.

Wat zegt de WHO? 

Leefbare Energie Vlaanderen baseert zich op het onderzoek Environmental Noise Guidelines van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uit 2018. In dat uitgebreide rapport komen aanbevelingen aan bod voor allerlei vormen van omgevingslawaai: lawaai van autoverkeer, luchthavens, muziekoptredens en dus ook windmolens. Alle aanbevelingen zijn gebaseerd op uitgebreid wetenschappelijk onderzoek. Belangrijk om weten is dat er twee soorten aanbevelingen aan bod komen:

  • Sterke aanbevelingen, waarbij het gezondheidseffect duidelijk bewezen is en het ook duidelijk is dat het naleven van de WHO-aanbeveling een positief effect zal hebben op de gezondheid. 

  • Voorwaardelijke aanbevelingen, waarvoor het wetenschappelijk bewijs veel beperkter is en mogelijke gezondheidsvoordelen onduidelijk zijn.

Alle aanbevelingen van de WHO voor windmolens zijn voorwaardelijke aanbevelingen. De gezondheidseffecten van geluid door windmolens zijn met andere woorden beperkt en onzeker, in tegenstelling tot de aanbevelingen over bijvoorbeeld luchtvaartlawaai of lawaai van autostrades. Ook het aantal burgers dat wordt blootgesteld aan lawaai van windmolens is erg beperkt, in vergelijking met het lawaai van autoverkeer en luchtvaart, aldus de WHO. 

45 decibel

Op basis van het beperkt wetenschappelijk bewijs, beveelt de WHO voorwaardelijk aan om het geluidsniveau van windturbines te beperken tot minder dan 45 decibel gedurende een volledig etmaal. Er wordt geen aanbeveling gegeven voor een gemiddeld geluidsniveau ’s nachts, omdat er geen bewijs is dat de nachtelijke blootstelling aan turbinegeluid gezondheidsproblemen veroorzaakt. 

Verder benadrukt de WHO dat het belangrijk is om een goede afweging te maken tussen de voor- en nadelen van windturbines. Daarbij verwijst de organisatie expliciet naar het belang van windenergie voor het klimaatbeleid en voor het beleid inzake hernieuwbare energie. Die positieve elementen van windmolens benadrukken is nodig, want uit onderzoek blijkt dat de hinderervaring samenhangt met de houding tegenover windmolens, zegt de WHO. Met andere woorden: iemand die tegen windmolens is, zal er ook sneller hinder van ervaren. 

Daarom vindt de WHO het belangrijk dat overheden volop inzetten op een goede en vroegtijdige betrokkenheid van het publiek. Burgers moeten nauw betrokken worden tijdens de planningsfase en in de besluitvorming over nieuwe windmolens. Zo kan ook de houding van omwonenden tegenover windmolens verbeteren. 

Wat zegt Vlarem? 

De Vlaamse milieuwetgeving Vlarem is volledig in overeenstemming met de aanbevelingen van de WHO. In woongebieden geldt er een geluidsnorm van 44 decibel overdag en 39 decibel ‘s avonds en ‘s nachts. Enkel indien er achtergrondgeluid aanwezig is dat hoger ligt dan 44 decibel, bijvoorbeeld van een autostrade, mag een windmolen evenveel geluid maken als het achtergrondgeluid. In industriegebieden geldt een soepelere norm. 

Conclusie?

Fake news: windmolens in Vlaanderen zorgen niet voor gezondheidsschade. 

Windenergie

Meer over Windenergie