Mechanische ventilatiesystemen die worden toegepast in energiezuinige woningen zouden de oorzaak zijn van een slecht binnenklimaat en verschillende gezondheidsklachten. Naar aanleiding hiervan schreven Knack en enkele Vlaamse krantensites op 9 augustus dat Vlaanderen met zijn EPB-beleid te veel focust op energiezuinig wonen en te weinig op gezondheid. BBL is uiteraard voorstander van gezondheidsnormen, maar is er ook van overtuigd dat energiezuinig bouwen en gezondheid wel hand in hand gaan.
Uit een Nederlands onderzoek blijkt inderdaad dat in bepaalde recente wijken mechanische ventilatiesystemen C en D nogal wat tekortkomingen vertonen en leiden tot bewonersklachten. Deze hebben vooral te maken met ontwerpbeslissingen en uitvoering, slechte kwaliteit van toestellen, fout gebruik en/of gebrekkig onderhoud. Met het principe van de ventilatiesystemen op zich is niets verkeerd. Dat de slechte resultaten zich concentreren in sommige wijken heeft te maken met de specifiek Nederlandse situatie waar grote maatschappijen vele gelijkaardige huizen tegelijk bouwen. Levert deze maatschappij slechte kwaliteit zijn ineens honderden woningen getroffen.
Andere onderzoeken naar mechanische ventilatie leveren wel goede resultaten. Zo geeft Duits onderzoek aan dat ventilatiesysteem D (dat wordt toegepast in de passiefwoning) zeer goed scoort op het gebied van energieverbruik, milieu-impact en gezondheid. 50% van het fijn stof uit de buitenlucht wordt zelfs gefilterd voor het de woning in komt. Niet oninteressant in Vlaanderen waar voor een groot deel van het grondgebied keer op keer de fijnstof normen overschreden wordt. Uit een ander onderzoek van de Universiteit Gent blijkt zelfs dat het gebruik van mechanische ventilatie (mits voldoende aandacht voor dimensionering, afstelling, onderhoud) in scholen een voorwaarde is voor een voldoende luchtkwaliteit.
Problemen met mechanische ventilatiesystemen kunnen worden voorkomen door een goed ontwerp, de juiste plaatsing, voldoende voorlichting, een goede dienst na verkoop en een juist gebruik. Aan de Vlaamse overheid vraagt de Bond Beter Leefmilieu om bij het verstrengen van de energienormen meer rekening te houden met gezondheidsaspecten van het ventilatiesysteem. Dit kan door het duidelijk vastleggen van kwaliteitseisen (o.a. over geluid) voor ventilatiesystemen, praktijktests en onderhoud van mechanische ventilatiesystemen te verplichten.
BBL wijst er ook op dat mechanische ventilatie niet noodzakelijk is om energiezuinig te bouwen. Energiezuinig, energieneutraal en zelfs energieproducerend kan ook samen gaan met natuurlijke ventilatie.